سیستم های مدیریت کیفیت

هفته‌ها بود که سامان ۳۷ ساله دردی در گردن خود احساس می‌کرد و از خستگی هم شکایت داشت. بعد یک شب دردی تند و تیز در سینه خود احساس کرد. چون تازه ورزشش تمام شده بود فکر کرد که فشار بیش از اندازه به عضلاتش وارد کرده است اما یک ساعت بعد روی تخت خوابیده بود، بدنش عرق کرده و واقعاً توان مقابله با درد را نداشت. وقتی دکتر برای معاینه آمد نمی‌توانست تشخیص دهد که مشکل کجاست. بله او در معرض حمله قلبی بود. و چون جوان و لاغر بود و هیچ علائمی نداشت، گمان به حمله قلبی برای او نمی‌رفت.

اما مشخص شد که درد گردن و خستگی سامان نشانه‌های هشداردهنده اولیه برای حمله قلبی او بودند. و بااینکه او قبل از حمله قلبی در سینه خود احساس تنگی و فشار کرده بود اما کمتر از یک سوم زنان این را احساس می‌کنند و به همین دلیل است که خانم‌ها دوبرابر مردان از حمله قلبی جان خود را از دست می‌دهند. حمله قلبی فقط مشکلی مخصوص آقایان نیست. بیماری قلبی--نامی برای انباشته شدن خطرناک پلاک در رگ‌های خونی که ممکن است موجب بروز حمله یا سکته شود--مهمترین عامل مرگ و میر در خانم‌ها به شمار می‌رود.

یک مشکل: خانم‌های زیادی هستند که کلسترول یا فشارخون بالا دارند و خود از آن بی‌اطلاعند و همین آنها را در خطر بزرگتری قرار می‌دهد. هرچه بیشتر درمورد این عضو حیاتی بدنتان بدانید، قلبی قوی‌تر و سالم‌تر خواهید داشت.

مشکل ۱: فشارخون

حقایق: حدود نیمی از زنان بالای ۴۵ سال دچار فشارخون هستند.

چرا این یک مشکل است: بالا بودن فشارخون به مرور زمان، قدرت ارتجاعی رگ‌های شما را کاهش داده و جریان یافتن خون در آنها دشوارتر می‌شود. همچنین ممکن است به رگ‌های خونی آسیب برساند، موجب مشکلاتی مثل نارسایی کلیه یا کوری شود یا ایجاد پلاک که منجر به حمله قلبی یا سکته می‌شود را تحریک کند.

ازآنجاکه این روزها مشکل اضافه‌وزن حتی درمیان خانم‌های جوان نیز پدیده‌ای شایع است، مشکل فشارخون در زنان جوان‌تر نیز بررسی می‌شود. اضافه وزن به همه اعضای بدن، ازجمله رگ‌های خونی فشار وارد می‌کنند. ساکن بودن، مصرف زیاد نمک و داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌های پسوریازیس یا دیابت شما را در معرض خطر قرار می‌دهد. آیا در دوران بارداری دچار فشارخون شده‌اید؟ حتی اگر فشارخونتان بعد از وضع‌حمل به حالت عادی برگشته باشد، باز هم بیشتر در خطر ابتلای دوباره به آن هستید.

چه علائمی دارد: در اکثر مواقع هیچ. اما اگر دچار سرگیجه، تار شدن دید یا سردردهای مداوم شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

راهکار: حتماً برای چک کردن فشارخونتان سالی یکبار نزد پزشک بروید. در بهترین حالت فشارخونتان باید ۱۲۰/۸۰ باشد؛ اگر روی مرز بودید (۱۳۰/۸۰) چند هفته بعد دوباره باید چک کنید. خوشبختانه اگر در مرز خطر باشید، ایجاد تغییرات در سبک زندگی مثل کم کردن وزن، مصرف کمتر از ۱۲۰۰ میلی‌گرم نمک در روز، ورزش منظم و کنترل استرس می‌تواند فقط طی سه ماه فشارخونتان را پایین بیاورد. اگر فشارخونتان بالا باشد (۱۴۰/۹۰)، پزشک ممکن است داروهایی مثل ادرارآورها یا بتا-بلاکرها برای کاهش فشارخونتان تجویز کند.

مشکل ۲: تپش قلب

حقایق: تند بودن ضربان‌قلب ممکن است ترسناک باشد اما در اکثر موارد، جای نگرانی برای آن وجود ندارد. تپش قلب معمولاً به علت عوامل مربوط به سبک زندگی مثل استرس، مصرف زیاد کافئین، کم‌آب شدن بدن یا مصرف دکونژستان‌ها است. اما مطمئناً باید آن را چک کنید زیرا می‌تواند نشانه یک اختلال جسمی مثل پرکاری تیروئید (وقتی بدنتان بیش از اندازه هورمون تیروئید ترشح می‌کند) یا ریتم غیرعادی قلب که به آریتمی معروف است و معمولاً خطرناک نیست، باشد.

چه علائمی دارد: تند، نامنظم و قوی بودن ضربان قلب که حتی در زمان استراحت اتفاق می‌افتد، تپش قلب است. در بدترین حالت یک اختلال آریتمی متداول که تاکی‌کاردی فوق‌بطنی (supraventricular tachycardia) نامیده می‌شود، ممکن است موجب غش یا سرگیجه شود.

راهکار: اگر اولین بار است که تپش‌قلب را احساس کرده‌اید، حتماً مقدار قابل‌توجهی آب بنوشید و از مصرف کافئین دوری کنید. اگر این مشکل از بین نرفت، برای انجام الکتروکاردیوگرام (آزمایشی که در آن پربه‌های الکتریکی قلب را ثبت می‌کنند) یا نوارقلب نزد پزشک بروید. انجام مانور واگ (چمباتمه زدن، سفت کردن بدن، و زور زدن) با کند کردن تکانه‌های الکتریکی قلب، موارد خفیف را درمان می‌کند. اگر این نیز موثر نبود، دکتر داروهایی را برایتان تجویز خواهد کرد و یا برای تنظیم مجدد سیگنال‌های الکتریکی شما، عملی برایتان انجام خواهد داد.

مشکل ۳: کلسترول بالا

حقایق: کلسترول به طور کل بد نیست. شما به بعضی از این مواد چربی مانند در خونتان نیاز دارید تا به هورمون‌هایی مثل استروژن کمک کنند. آزمایش کلسترول سه چیز را بررسی می‌کند:

لیپوپروتئین تراکم پایین (LDL)، یا همان کلسترول بد که می‌تواند موجب درست شدن پلاک در رگ‌هایتان شود و شما را در معرض حمله قلبی یا سکته قرار دهد. ذرات LDL اندازه‌های مختلف دارند؛ ذرات کوچکتر و پرتراکم‌تر بیشتر از ذرات بزرگ‌تر پلاک ایجاد می‌کنند.

لیپوپروتئین با تراکم بالا (HDL)، یا همان کلسترول خوب زیرا کلسترول اضافی را از رگ‌های خونی شما بیرون می‌برند.

تری‌گلیسیریدها که چربی تولیدشده توسط بدنتان هستند و می‌توانند موجب بستن رگ‌هایتان شوند.

حدود یک سون خانم‌ها کلسترول کلی خونشان بالا است. داشتن اضافه‌وزن و داشتن رژیم‌غذایی چرب می‌تواند موجب بالا بردن کلسترول شود. همچنین سابقه ژنتیکی و یائسگی به بالا رفتن آن کمک می‌کنند: وقتی سطح استروژن در بدن پایین می‌آید، HDL کمتر و LDL و تریگلیسیرید بیشتری تولید می‌شود.

چه علائمی دارد: هیچ علائمی ندارد.

راهکار: برای چک کردن کلسترول نزد پزشک بروید. اگر اعدادتان طبیعی بود، هر ۵ سال یکبار باز آزمایش دهید و بعد از یائسگی می‌بایست هر سال آزمایش کلسترول را انجام دهید. اگر کلسترولتان روی مرز یا بالا بود، دکتر ممکن است آزمایشات مرتب‌تری را برایتان تجویز کند. اما نگران نباشید، ورزش کردن و همچنین پایین آوردن مصرف چربی کمکتان می‌کند. اگر این راهکارها تا ۱۲ هفته موثر نبود، به داروهایی مثل استاتین نیاز پیدا خواهید کرد. اگر کلسترولتان نرمال بود اما سابقه خانوادگی قوی از بیماری قلب داشتید چطور؟ برای انجام آزمایش ذرات مغناطیسی (particle test) نزد پزشک بروید. اگر اعدادتان بالا بود، مصرف دارو می‌تواند کمکتان کند.