گفت و گو نیوز:دژ دروازه یا قلعهٔ دختر در شش کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد که پس از طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر می‌توان به قلعه رسید. جورجینا هرمان در کتاب تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان، [۱] می‌نویسد: اردشیر ساسانی احتمالا این قلعه را در اواخر دوران اشکانیان و زمانی که هنوز بر اردوان پنجم، آخرین شاه دودمان اشکانیان، خروج نکرده بود ساخته‌است. این قلعه حصین در سه سطح ساخته شده بود و ورود به آن از نازلترین سطح از طریق پلکانی مارپیچ که به حیاط اصلی تراس میانی می‌رسید صورت می‌گرفت. سه طرف حیاط را اتاقهای چهارگوش دارای تاق ضربی در بر گرفته بود و طرف چهارم به تراس فوقانی که روی آن ساختمان کاخ اصلی واقع شده بود، منتهی می‌گردید. تمامی کاخ را یک ایوان بزرگ دارای تاق ضربی و دو ایوان کوچکتر در دو سو تشکیل می‌داد. ایوان بزرگ که ۱۴ متر پهنا و ۲۳ متر درازا داشت به یک اتاق مرکزی که سقف آن به شیوه‌ای تازه، یعنی گنبد پوشانده شده بود منتهی می‌گشت. در جناحین این اتاق گنبد دار اتاقهای اضافی قرار گرفته و کل آنها در داخل یک دیوار خارجی مدور جای داشت. معماران رومی مشکل قرار دادن سقفی مدور بر روی بنایی چهار گوش در گوشه‌ها را با جلو آوردن تدریجی سنگ یا آجرها به شکلی که پیوسته مدور تر می‌شد، حل کرده‌اند اما در قلعه دختر شیوه جدیدی به کار گرفته شد که همانا استفاده از سکنج در گوشه هاست. این قلعه تماما از سنگ‌های درشت ساخته و سنگ‌های نما، تراشیده شده‌اند ولی سنگ‌های پی‌ها و داخل دیوارها از قلوه سنگ‌های درشت رودخانه‌ای تشکیل شده‌اند. عظمت بنای این قلعه، مبهوت کننده‌است و دیوارهای بلند آن با همه شکستگی و ریخته شدن، هنوز هم شکوهی خیره کننده دارند.
در قسمتی از قلعه دهانه غاری دیده می‌شود که به قول بعضی از محلی‌ها این غار راهی به کاخ اردشیر بابکان (کاخ ساسانی) در جلگه فیروزآباد داشته‌است. یعنی در زمان حمله دشمن به قلعه، محصورین قلعه می‌توانستند از طریق این غار با شهر ارتباط داشته باشند و بتوانند غذا و نیروی انسانی وارد قلعه کنند.
.این قلعه با 2300 متر زیربنا، دارای تالاری به وسعت 14 متر مربع و 18 متر ارتفاع دارد. این تالار گنبددار است و اتاق های جنبی آن را به صورت قلعه ای در آورده است. ساخت قلعه دختر و كاخ اردشیر فیروزآباد به اردشیر اول نسبت داده می شود. تحقیقات انجام گرفته نشان می‌دهد این دو بنا كاخ ( كاخ دژ ) بوده‌اند كه به دنبال به قدرت رسیدن اردشیر نقش‌های متفاوتی داشته‌اند و در یك زمان ساخته شده‌اند .
ساخت استحكاماتی مانند قلعه دختر را باید با توجه به اوضاع تاریخی و برخورد با مهاجم زورمند تفسیر كرد و این قلعه تلفیق یك كاخ سلطنتی و استحكامات دفاعی است كه از نظر سوق‌الجیشی چنان در حد كمال هستند كه نظیر آن را در سراسر تاریخ معماری به دشواری می‌توان دید .طرح عمارت اصلی روی قلعه دختر نشان می‌دهد كه اقامتگاهی برای نگهبانان و مهمانان بوده و دارای اتاقهای پذیرایی و تالار تخت و محل سكونت سلطنتی است كه می‌توان این امر را ناشی از زندگی اولیه اردشیر ـ كه توأم است‌ـ با جنگ دانست كه وی محل اقامت خود را به صورت بخشی از قلعه بنا كرده است.
قلعه دختر از سه سطح تشكیل شده است. سطح زیرین محل زندگی نگاهبانان و انبار بود. حیاط ساختمان ها با اتاق ها و تالارها، در سطح دوم وجود دارد كه درباریان و بزرگان در آن مستقر می شدند. طبقه سوم بنای شاهی بود و اردشیر بابكان در بدو ورود به فیروزآباد در این طبقه زندگی می كرد. دو حلقه چاه در كف حیاط قلعه دختر وجود داشت كه تا كف رودخانه كه حدود 200 متر ژرفا دارد، می رسید. امروزه روی این دو حلقه چاه پوشیده شده و جای آن مشخص نیست.
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
