تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که اگر یک مار دیدید چه باید بکنید؟ اگر دچار مار گزیدگی شدید چه؟ گزدیدگی توسط مار می تواند باعث مشکلات سلامتی جدی و حتی مرگ شود.
ما در این مقاله از سایت کوکا راه های تشخیص مار سمی از غیر سمی و همچنین اقدامات لازم هنگام مارگزدیدگی را ارائه کرده ایم. با ما همراه باشید!
چگونه می توان مار سمی را شناسایی کرد؟
بد نیست بدانید که همه ی مار ها سمی نیستند، در هر منطقه از جهان گونه های خاصی از مار های سمی وجود دارد که با توجه به برخی ویژگی ها می توانید آن ها را تشخیص دهید. خزنده شناسان روش های خاصی را برای تشخیص مار سمی از غیر سمی ارائه کرده اند که در این مقاله با آن ها آشنا خواهید شد.
نحوه ی تشخیص مار سمی از غیر سمی
1- مردمک چشم های مار های غیر سمی گرد است در حالیکه مار های سمی مردمک عمودی دارند. با این وجود استثناهایی وجود دارد مانند مامبای سیاه (آفریقا)، کبری (آفریقا، خاورمیانه، آسیا) و تایپان (استرالیا) که بسیار سمی هستند اما مردمک چشم ها گرد می باشد.
جالب است که برخی از مار های غیر سمی می توانند هنگام احساس خطر شکل مردمک چشم خود را تغییر دهند.
2. مار سمی دارای حفره هایی بین چشم ها و بینی است که به سمت پایین متمایل بوده، به گرما حساس است و برای یافتن شکار از آن ها استفاده می کند.
3. بیشتر مار های سمی دارای سر مثلثی شکل هستند و این در حالی است که سر مار های غیر سمی معمولا گرد است.
4. مار های سمی معمولا یک ردیف فلس در انتهای دم خود دارند، در حالی که مار های غیر سمی دارای دو ردیف فلس در انتهای دم خود هستند.
5. مارهاى سمی اغلب به رنگ روشن هستند و هنگام احساس خطر صدا می کنند، خس خس می کنند و حالت تهاجمی به خود می گیرند.
استثنا هایی در این زمینه وجود دارد که شامل شه مار اسکارلت و مار شیری می شود.
6. افعی ها و سبزه مار از نظر ظاهری شبیه هم هستند و تنها راه تشخیث آن ها از هم این است که؛ سبزه مار دارای یک لکه ی زرد در اطراف گردن بوده و افعی دارای خطوط تیره به شکل زیگزاگ بر روی کمر می باشد.
7. اگر یک مار شکل الماس بر روی پوست خود داشته باشد یا دارای 3 رنگ مختلف باشد، معمولا سمی است.
8. مار های آبی سمی معمولا هنگام شنا بدن خود را از آب بیرون می آورند اما مار های غیر سمی بدن خود را زیر آب نگه می دارند.
چگونه با مار ها برخورد نداشته باشیم؟
اگر برای گردش به اطراف شهر می روید بهتر است بدانید که چه چیز هایی مار را فراری می دهد :
علف های اطراف محل اقامت خود را کوتاه کنید و شاخه ها را جمع کنید، مار ها معمولا دوست دارند زیر شاخه ها و چمن مخفی شوند.
جوندگان را از محل اقامت خود دور کنید چون مار ها را جذب می کنند.
شما می توانید محلول آمونیاک را در اطراف محل اقامت خود بریزید چون مار به شدت از بوی آن متنفر است اما بد نیست بدانید که آمونیاک برای آن ها خطرناک نیست.
در حین راه رفتن در جنگل، کفش های بزرگ و ساقدار بپوشید.
کوهنوردان باید بدانند که مار ها در شکاف های کوه پنها می شوند پس بهتر است تا حد امکان از این محیط ها دوری کنند.
مار ها هرگز در شرایط عادی حمله نمی کنند مگر اینکه احساس خطر کنند و جالب اینکه مار هایی که ترسیده اند، سم قوی تری را ترشح می کنند.
هنگام راه رفتن در طبیعت به ویژه در مناطق مرطوب و باتلاقی، سعی کنید با یک تکه چوب علف های بلند و ضخیم را جا به جا کنید.
اگر شما برای یک شب در طبیعت اردو زده اید، برای جلوگیری از جذب مار ها همه ی منابع نور را خاموش کنید. و فراموش نکنید که لباس هایتان را بیرون از چادر نگذارید چون، بوی انسان مارها را جذب می کند.
مارها را از روی کنجکاوی دنبال نکنید چون ممکن است به شما حمله کنند.
هنگام مار گزدیدگی چه کنیم؟
اگر دچار مار گزدیدگی شدید، خونسردی خودتان را حفظ کنید و اقدامات زیر را انجام دهید تا جان خود را نجات دهید :
علائم و نشانه های مار گزدیگی
محل مار گزدیدگی را بررسی کنید؛ چندین سوراخ دو تایی پشت سر هم دیده می شود که در واقع جای نیش مار سمی می باشد.
نیش دردناک است و پوست شما در اطراف نیش متورم و رنگ پریده می شود.
شما دچار تنگی تنفس، تهوع، فشار خون بالا، ضعف عضلانی و یا تب می شوید.
اقدامات لازم هنگام مار گزدیدگی
- سم یا زهر مار، بر روی افراد مختلف اثرات متفاوتی بر جای می گذارد. مهم ترین علتی که باعث می شود مار گزیدگی خطرناک باشد، این است که معمولا با واکنش های آلرژیک نسبت به سم همراه است به همین دلیل در مرحله ی اول باید یک آنتی هیستامین مصرف کنید
- پوست خود را بررسی کنید اگر خارج از زخم و بر روی پوست تان مقداری سم ریخته آن را با دقت تمیز کنید تا از آسیب دیدگی پوست خود جلوگیری کنید
- مایعات زیاد بنوشید تا سم را از بدن شما دفع کند
- آرام باشید و حرکت نکنید تا از حرکت سم در بدن خود جلوگیری کنید؛ اگر حرکت کنید ضربان قلب بالا می رود و سم سریع تر در بدن منتشر می شود
هنگام مار گزدیدگی چه کار هایی نباید انجام داد؟
- جای نیش مار را برای خارج کردن زهر از آن باز نکنید
- قسمت بالای جای نیش مار را محکم نبندید
- جای نیش مار کرم نمالید
- الکل یا قهوه ننوشید
- نکته ای که وجود دارد این است که آیا واقعا مکیدن جای نیش مار برای جلوگیری از پخش شدن آن در خون فایده ای دارد یا نه؟ خب باید بگوییم که نظرات مختلفی در این باره وجود دارد، کارشناسان معتقدند که این کار تنها در 15 دقیقه اول مار گزدیدگی اثر دارد و می تواند تا 50٪ از زهر را از بین ببرد
اما فراموش نکنید که اگر حتی یک زخم کوچک در دهان شما وجود داشته باشد، این کار بسیار خطرناک است. امیدواریم این نکات برای شما مفید بوده باشد.
منابع : brightside